In mijn vorige blog vertelde ik over de stap die ik heb gezet om veganist te worden. Op dat blog kreeg ik veel leuke reacties. Er was bewondering, maar ook genoeg verwondering. Eigenlijk zelfs zoveel verwondering dat ik gewoon een lijstje met heuse “veelgestelde vragen” – ook wel FAQ’s – kon maken. Keer op keer kreeg ik namelijk dezelfde vragen en dan vooral van mensen die nieuwsgierig waren. Lees hieronder verder 🙂
1. Hoezo word je veganist dan?
Die vraag heb hier in mijn vorige blog uitgebreid beantwoord. Om de juiste context te geven aan de overige vragen, leg ik het nog even uit. Mijn voornaamste beweegreden was vooral omdat ik de hele vleesproductie-industrie (lees: de bio-industrie) in een aantal aspecten oneerlijk vind. De bio-industrie is verreweg de meest vervuilende industrie voor ons klimaat. Daarnaast kan het land dat nu wordt gebruikt voor het creëren van veevoer ook worden gebruikt om de monden van mensen te voeden die honger lijden.
Even wat statistieken:
- Tussen de 750 miljoen en 1 miljard mensen in de wereld lijden honger
- 1 op de 9 mensen op de wereld sterft door honger
- Elke 6 seconden sterft een kind door honger = 11 per minuut (dat waren er 3 tijdens deze zin en 1.320 tijdens het maken van deze blog)
- Jaarlijks sterven ruim 3Â miljoen kinderen door honger
- De meeste honger komt voor in Azië, gevolgd door Afrika en Zuid-Amerika
Ontbossing
We kunnen dus al dat land gebruiken om deze monden te voeden. In de plaats daarvan verbouwen we gewassen voor vee omdat met name de westerse wereld graag vlees wil consumeren. Dat vind ik nou dus echt krom. Bovendien komen we om al die dieren te voeden land tekort. Dat wordt nu opgelost door met name in Derde Wereldlanden veel bos te kappen. De lokale bevolking heeft daar een beetje profijt van (werk en inkomen) en zullen daarom niet in opstand komen.
Relatie tot (darm)kanker
Het kappen van enorme regenwouden (er verdwijnen wereldwijd zo’n 36 voetbalvelden aan bos per minuut volgens WNF) leidt ook weer tot de opwarming van de aarde. Hoe dat komt, lees je in eveneens in mijn eerdere blog. Tot slot wijzen tal van onderzoeken uit dat het eten van (bewerkt rood) vlees de kans op darmkanker aanzienlijk vergroot. Darmkanker is na huidkanker de meest voorkomende kankersoort in Nederland en tevens een veel voorkomende kanker in de westerse wereld.
Kortom
Mijn redenen samengevat: milieuvervuilende vleesindustrie, ons consumptiegedrag ten opzichte van de mensen die lijden aan honger, ontbossing met als gevolg klimaatverandering en een verhoogde kans op (darm)kanker zijn voor mij redenen om geen dierlijke producten meer te eten. En dan heb Ăk nog niet eens het misselijkmakende dierenleed genoemd. Voor anderen weer een hele belangrijke reden.
2. Dus je eet ook geen kaas of ei?
Nee! Het voer dat in de monden gaat van de dieren die melk en ei produceren komen van hetzelfde ontboste land waar nu gewassen worden verbouwd voor consumptiedieren in plaats van hongerlijdende mensen. Bovendien hebben we melk naar mijn mening niet nodig. Het vaak gehoorde cliché: wij mensen zijn de enige zoogdieren die melk drinken van een ander zoogdier. Daarnaast drinken de jongen van andere zoogdieren alleen melk tot een bepaalde leeftijd. Het lijkt me zeer natuurlijk dat wij mensen na onze kindertijd ook mee stoppen.
3. Eet je dan wel biologisch vlees?
Nee! Hoewel ik veel initiatieven zeer kan waarderen en ik vind dat dit wel de koers is waar de vleesindustrie naar toe zou moeten – ik heb niet de illusie dat mensen gaan stoppen met vlees eten, dus liever beter vlees dan slecht vlees – geldt ook hier dat de monden van de meeste biologische koeien, varkens en kippen het eten krijgen van “het verkeerde land”. Het lost de ontbossing en oneerlijke verdeling van eten dus niet op.
4. Het eten van vlees is toch heel natuurlijk?
Ja en nee. Een extreme activistische veganist zou zeggen: nee. Toch wil ik wel geloven dat een dier een plek heeft in de zogenoemde keten. Net als een boomblad door een rups wordt gegeten, de rups door een mees en de mees door een roofvogel, zullen wij mensen mogelijk een eindpunt zijn van een aantal dieren. Het eten van dieren was bovendien een noodgreep op de hongerige magen van de mens te stillen in vroegere tijden. Vanaf dit punt kantel ik nu naar een nee.
Honger kennen wij niet in de westerse wereld. Daarom is het niet langer noodzakelijk om dieren te doden. We eten daarom nu dieren voor ons plezier. Omdat we zijn gaan geloven dat we niet zonder vlees kunnen. En omdat er niet genoeg dieren voor consumptie op de wereld leven, maken we (kweken) dieren op een zeer dieronvriendelijke wijze. Met een beetje boerenlogica realiseer je je maar al te goed dat de manier waarop we vlees consumeren niet klopt.
5. Wat kan je dan nog eten als veganist?
Vooral veel rauwkost natuurlijk met heel veel sla. Nee, natuurlijk niet. Er zijn tal van heerlijke recepten die gemaakt kunnen worden van plantaardige producten. Eerlijk is eerlijk: dat hebben we ook allemaal opnieuw moeten leren. Goed, gezond en duurzaam eten is in het begin niet makkelijk. Aan de hand van kookboeken en blogtips van onder andere de dames van The Green Happiness, Lisa Goes Vegan en De Groene Meisjes hebben we tal van nieuwe gerechten leren maken en eten. Je hebt wel dit soort inspiratie en kennis nodig om echt lekkere maaltijden te maken. Het vergt een investering in tijd om dat allemaal onder de knie te krijgen en een doorzettingsvermogen om het allemaal vol te houden. Goed en gezond eten kost (meer) tijd.
6. Hoe doe je dat dan in de supermarkt?
In het begin was het begin best moeilijk. De supermarkt heeft niet altijd alle producten die in de veganistische recepten staan omschreven. Dat betekent dat je soms naar een bio- of wereldwinkel moet. Na enige tijd en veel herhaling weet je op een gegeven moment alles wel te vinden. Ook weet je je gerechten aan te passen aan de supermarkt waar je het meeste komt. In ons geval is dat de Jumbo. Daar vinden we tegenwoordig alles wat we nodig hebben voor onze veganistische ontbijtjes, lunches en diners.
7. Ben je dan niet heel veel tijd kwijt?
Ook hier geldt ja en nee. Al het begin is moeilijk. Je moet je verdiepen in je aankopen, je eten opnieuw of anders leren prepareren en tot slot moet je dan nog alles koken, bakken of braden. Dat vergt in het begin veel tijd. Nu ik uit alle inspiratie weet wat snelle en makkelijke veganistische gerechten zijn, is een bezoek aan de supermarkt een kwestie van minuten. Ook het prepareren van al het eten is in no-time gedaan en het koken kost ook weinig moeite. Aan de andere kant heb je ook bewust gekozen om gezonden en duurzamer te eten. Als je dat echt wilt volhouden en je wilt echt dedicated zijn aan je gekozen lifestyle, moet je er wel in willen investeren. En hebben we wat meer tijd, dan koken we uitgebreider.
8. Is vegan eten duur?
Ja en nee. In het begin hebben we ons veel laten leiden door boeken en blogs, die allemaal uitgebreide veganistische recepten toonden. Keuze genoeg om lekker te eten. Maar aan het uitgebreide lijstje van ingrediënten, zit ook een kostenplaatje. Bovendien bepalen het soort producten en de seizoenen waarin ze worden aangeboden de prijs. Toch kan het ook zeer betaalbaar.
Een voorbeeld
Neem bijvoorbeeld een risotto-schotel: een pak risotto kost een ca. € 1,50, een blikje mais en doperwten kost samen net zoveel. Een paprika kost € 0,75. Een uitje kost € 0,20 cent, veganistische kipstukjes € 2,50 per pak. Van de risotto heb je 1/3 nodig, van de mais en doperwten de helft. De hele paprika en uit gaan er wel in, evenals de veganistische kipstukjes. Dat betekent dat we voor een eenvoudige veganistische avondmaaltijd ca. € 5,- voor 2 personen kwijt zijn. En we hebben nog wat over om een dag later met wat aanvullingen er nog een keer van te eten. Om deze overheerlijke schotel compleet te maken, doen we hier altijd een pak cassave en emping bij. Heerlijk en goedkoop.
9. Kan je dan nog wel lekker uit eten?
Daar ligt nog wel een uitdaging voor een veganist in Apeldoorn. Er zijn wel degelijk leuke plekjes zoals De Brugwachter, Klein Berlijn en Recht uit het Hart waar je zonder probleem veganistisch kan eten. Deze restaurants hebben overigens wel de voorkeur dat je even vooraf belt. Het zijn namelijk geen veganistische of vegetarische restaurants van oorsprong. Maar dat die markt nu in beweging komt, daar wordt gelukkig steeds beter op ingespeeld. Een lekkere veganlunch kan je o.a. bij Bagels & Beans nuttigen. Ook kan hier Klein Berlijn weer iets voor je betekenen en koffiehuis Schenkers heeft een veganbroodje pindakaas met banaan (zie foto elders hier in de blog). Nee, wil je zonder problemen als veganist kunnen eten dan kom je beter tot je recht in de grote steden. De foto hieronder is bijvoorbeeld gemaakt bij Broodje Bewust in Leeuwarden.
10. Heb je nog tips om veganist te worden
Wordt het niet zomaar. Kies een lifestyle als veganist op basis van een doel of in mijn geval een aantal doelen. Of een overtuiging. En wees ervan overtuigd dat je als veganist werkelijk iets van je standpunten mag vinden. Neem vooral ook de tijd om de transitie te maken. Zoals ik hier al aangeef kost veganist worden vooral in het begin veel tijd, moeite en volharding.
De belangrijkste tip is: leer lekker veganistisch koken. Als je inderdaad denkt dat je met salades wegkomt, dan heb je al snel weer trek en wordt het gauw saai. Laat je daarom vooral inspireren door veganistische kookboeken, blogs en vlogs, ga uit eten bij typische vega(n) restaurants of schuif aan tafel bij mensen die lekker vegan kunnen koken.
Belangrijk
Informeer jezelf ook goed. Het is belangrijk dat je alle voedingsstoffen binnenkrijgt die je lichaam nodig heeft. Het is dus geen overbodige luxe om te melden dat je je echt moet verdiepen in deze voedingsmaterie. En laat je regelmatig controleren door de huisarts.
Mooi verhaal Randy. Goed hoe je hier open in bent en inzichten geeft. Ik had zelf nog andere vragen verwacht, zoals:
Koop je dan ook geen spullen van/met leer meer?
Mis je het eten van vlees niet?
Moet je geen alternatieven voor vlees eten?
En de wellicht meer kritische:
Voor wat je nu eet is toch ook landbouwgrond nodig?
Dat laatste geldt bijvoorbeeld (en vooral) ook voor biobrandstof, waar enorme velden met (ik meen) mais en andere zaadplanten voor moeten worden aangelegd, die ook weer ten koste gaan van de voedselproductie.
Even wat dingen die zo bij mij opkwamen 🙂
Hi Nathan,
Goede aanvullende vragen. Met nieuwe spullen kies ik steeds zorgvuldiger mijn producten. Daar zeg ik wel bij: zover ik kan checken en zover ik kan betalen. Als ik vanuit een complottheorie moet denken, maak ik mijn geest ongezond en is mijn lichamelijke en geestelijke welzijn niet duurzaam. Ik kon mij vroeger echt gek laten maken van de complotten. Als ik in de toekomst dus leer kan mijden – denk aan schoenen – dan doe ik dat zo goed mogelijk. Ik doe vooral beter mijn best.
Nee, het missen van vlees doe ik totaal niet. Iets waar ik mijzelf als voormalige enorme vleesconsument het meest over heb verbaasd. Ik vind trouwens dat vervangers niet altijd de smaak van goed vlees hebben. De vraag is ook of je dat dan moet willen als vervanger, maar het helpt misschien mensen die de smaak van vlees ergens missen. En ja, een vitamine als B12 moet je wel binnenkrijgen. Dat zit veel in vlees, maar ook in andere producten. En vul ik persoonlijk aan met een supplement. Dus: jezelf goed informeren want het lichaam heeft gewoon het een en ander nodig.
En land… inderdaad: dat blijft een issue. Er is ook voor eten veel land nodig. En ontzettend veel (kostbaar) water om eten te laten groeien. Maar er is genoeg land in de wereld om alle mensen van te voeden. Althans, de huidige hoeveelheid. Er is alleen niet genoeg te eten, omdat we eten niet verbouwen voor mensenmondjes. Dat kunnen we dus wel doen als we verdeling van het land in balans trekken. Daarnaast vormen nu de dieren op al het land een ander probleem. De uitstoot van hun broeikasgassen is grootste oorzaak die leidt tot klimaatverandering. Dus met drastisch minder dieren, meer groente en fruit en een betere verdeling zou er voldoende land zijn om iedereen te voeden.
Al kan je over de productie en bewerking van groente en fruit ook nog voldoende vraagtekens plaatsen 🙂
Veganistisch denken alleen is niet de oplossing.
Bij Smullers op de stations kan je pas echt lekker veganistisch eten! Dat is nl. de enige snackbarketen waar je een veganistisch patatje oorlog of mayo/pinda kan eten. Vraag erna bij de balie.
Goede tip Quentin. Patat is natuurlijk behoorlijk veganistisch, de uitdaging is inderdaad vaak de sauzen. Maar deze challenge neem ik graag aan 🙂
Wat een leuke en interessante blog!
Ik probeer sinds kort ook veelal vegetarisch te eten en heb mijn vleesinname met de helft verminderd.
Veganistisch eten lijkt me wel lastig. Vooral omdat ik enorm veel sport en dus op mijn macro’s let.
Petje af voor jou
Dank je Marjan. Onmogelijk is het natuurlijk niet, maar dan moet je wel heel goed weten waar je je energie uithaalt. Voormalig wielrenner Maarten Tjallingi leverde goede prestaties als vegetariër bijvoorbeeld. Dat vergt echter wel het nodige huiswerk, vervolgens zoektochten naar alle ingrediënten die in het begin lijken verspreid over diverse supers en biowinkels, om daarna nog eens het eten lekker te bereiden zodat je smakelijk veganistisch of vegetarisch eet. Vergt een flinke mindset, geduld en volhouden.
Alles op zijn tijd. En altijd goed: bewust consuminderen. Het respect voor jou en wie je bent is dus geheel wederzijds.